احادیث امیرالمؤمنین علی سلام الله علیه بخش ۲

 « جلب محبت با زهدورزی »

امیرالمؤمنین علی سلام الله علیه :

تَحَبَّب إِلیَ النّاسِ بِالزُّهدِ فی ما أَیدیهِم تَفُز بِالمَحَبَّهِ مِنهُم؛

با بی‌رغبتی به آنچه مردم از آن بهره‌مندند، به آنان محبّت کن تا دوستی‌شان را به دست آوری.

منابع: غررالحکم، ح ۴۵۰۶؛ دانشنامه امیرالمومنین (ع): ج ۱۱ ص ۲۶۸

 « عاشق، کور است! »
امیرالمؤمنین علی سلام الله علیه :

مَن عَشِقَ شَیئاً أعشى بَصَرَهُ وأَمرَضَ قَلبَهُ فَهُوَ یَنظُرُ بِعَینٍ غَیرِ صَحیحَهٍ ویَسمَعُ بِاُذُنٍ غَیرِ سَمیعَهٍ؛

هر که عاشق چیزى شود، آن چیز، دیده اش را کور و دلش را بیمار مى کند. چنین کسى با دیده اى ناسالم مى نگرد و با گوشى ناشنوا مى شنود.

منابع: نهج البلاغه، خطبه ۱۰۹؛ فرهنگ‌نامه بصیرت، ص ۱۴۲

« بهره از دنیا، به قدر کفایت »

امیرالمؤمنین علی سلام الله علیه :

خُذ مِن قَلیلِ الدُّنیا ما یَکفیکَ، ودَع مِن کَثیرِها ما یُطغیکَ؛

از دنیا، اندکى که کفایتت کند، برگیر و بسیارِ آن را که به طغیانت بکشانَد، فرو بگذار.

منابع: غرر الحکم، ح ۵۰۴۴؛ دنیا و آخرت از نگاه قرآن و حدیث: ج ۱، ص ۲۴۸

« خزانه دار دیگران تا کی؟! »

امیرالمؤمنین علی سلام الله علیه :

یَابنَ آدَمَ، ما کَسَبتَ فَوقَ قوتِکَ فَأَنتَ فیهِ خازِنٌ لِغَیرِکَ؛

اى پسر آدم! آنچه بیش از کفافت به دست آورى، در واقع، تو خزانه دار آن براى دیگران هستى.

منابع: نهج البلاغه: حکمت ۱۹۲؛ دنیا و آخرت از نگاه قرآن و حدیث: ج ۱، ص ۲۵۲

 « انصاف، موجب استحکام دوستی »

امیرالمؤمنین علی سلام الله علیه :

عَلَى الإِنصافِ تَرسَخُ المَوَدَّهُ؛

برپایه انصاف، دوستى استوار مى‏ شود.

منابع: غرر الحکم، ۶۱۹۰؛ دوستی در قرآن و حدیث، ص ۱۰۸

 « مراعات حال یتـیمان »

امیرالمؤمنین علی سلام الله علیه :

اللّهَ اللّهَ فی الأیتامِ، فلا تُغِبُّوا أفواهَهُم، ولا یَضِیعوا بحَضرَتِکُم؛

درباره یتیمان از خدا بترسید و مبادا یک روز سیرشان کنید و یک روز گرسنه بمانند و مبادا که با حضور شما آنان از بین بروند.

منابع: کافی : ۷ / ۵۱ /۷؛ منتخب میزان الحکمه ص ۱۳۵۴

 « علت کاهلی در نماز »

امیرالمؤمنین علی سلام الله علیه :

تَکاسُلُ المَرءِ فِی الصَّلاهِ مِن ضَعفِ الإِیمانِ؛

کاهلى کردن انسان در نماز، از سستى ایمان است.

منابع: رساله الاثنا عشریه، ص ۲۰؛ شناخت‌نامه نماز: ج ۲ ص ۴۴۸

« گنجی سودمند »

امیرالمؤمنین علی سلام الله علیه :

أنفَعُ الکُنوزِ مَحَبَّهُ القُلوبِ؛

سودمندترینِ گنج‏ها، دوستى دل‏هاست.

منابع: غرر الحکم، ۲۹۷۳؛ دوستی در قرآن و حدیث، ص ۳۸

 « غنیمت شمار فرصت را »

امام على علیه السلام :

الفُرصَهُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحابِ، فانتَهِزُوا فُرَصَ الخَیرِه؛

فرصت، چون ابر مى گذرد. پس، فرصتهاى کار خوب را غنیمت شمرید.

منابع: نهج البلاغه حکمت ۲۱؛ حکمت نامه جوان، ص۴۴

 « پژواک سخن »

امام علی علیه السلام :

لا تَقُلْ ما لا تُحِبُّ اَنْ یُقالَ لَکَ؛

سخنى را که دوست ندارى براى تو بگویند، به دیگران مگوى.

منابع: نهج البلاغه، نامه ۳۱؛ دانشنامه قرآن و حدیث؛ ج۱۵، ص۳۱۰

 « کار و تلاش »

امام على علیه ‏السلام :

تَعرَّضوا للتِّجاراتِ، فإنّ لَکُم فیها غِنىً عمّا فی أیْدی النّاسِ، وإنّ اللّه‏َ عزّوجلّ یُحِبُّ المُحتَرِفَ الأمینَ؛

در طلب معاش خود کاهلى نکنید که پدران ما براى آن ‏مى‏ دویدند و آن را جستجو مى‏ کردند.

منابع: الخصال: ص ۶۲۱ ح ۱۰؛ خیر و برکت از نگاه قرآن و حدیث، ص۵۶۰

 « کار و تلاش »

امام على علیه ‏السلام :

تَعرَّضوا للتِّجاراتِ، فإنّ لَکُم فیها غِنىً عمّا فی أیْدی النّاسِ

به کارهاى تجارى بپردازید که آن شما را از مال دیگران بى نیاز مى کند.

منابع: الخصال: ص ۶۲۱ ح ۱۰؛ خیر و برکت از نگاه قرآن و حدیث، ص۵۶۰

 « از کمال آدمى »

امام على علیه السلام :

مِن کمالِ المَرءِ تَرکُهُ ما لا یَجمُلُ بهِ؛

از کمال آدمى است که آنچه را زیبنده او نیست فرو گذارد.

منابع : أعلام الدین، ص۲۹۲؛ میزان الحکمه: ج۱۰، ص۲۱۵

 « آباد کردن مَعاد »

امام على علیه السلام :

عَلَیکَ بِالجِدِّ وَالاِجتِهادِ فی إصلاحِ المَعادِ؛

بر تو باد تلاش و کوشش در راه آباد کردن مَعاد.

منابع: غرر الحکم، ح ۶۱۳۵؛ دانشنامه قرآن و حدیث ج۱،

 « خواری هرگز! »

امام على علیه السلام :

التَّقَلُّلُ و لا التَّذَلُّلُ؛

به اندک بسنده کنید و تن به خوارى ندهید.

منابع: غرر الحکم، ح ۳۶۲؛ منتخب میزان الحکمه: ص۴۹۰، ح۲۳۷۳

« زکات تندرستی »

امام على علیه السلام :

زکاهُ الصِّحَّهِ، السَّعیُ فی طاعَهِ الله؛

زکات تندرستى، کوشیدن در طاعت خداست.

منابع: غرر الحکم، ح۵۴۵۴؛ منتخب میزان الحکمه: ص۵۵۱، ح۲۷۰۸

 « دلی نیکو با یاد خدا »

امام على علیه السلام :

أصلُ صلاحِ القلبِ اشتِغالُهُ بذِکرِ الله؛

ریشه صلاح و پاکى دل، مشغول داشتن آن به ذکر خداست.

منابع: غرر الحکم، ح۳۰۸۳؛ علم و حکمت: ج۱، ص۲۶۴

 « برترین خویها »

امام على علیه السلام :

أشْرَفُ الخَلائقِ التّواضُعُ و الحِلْمُ و لِینُ الجانِبِ؛

شریفترین خویها فروتنى و بردبارى و نرمخویى است.

منابع: غرر الحکم، ح۳۲۲۳؛ میزان الحکمه: ج۳، ص۴۹۵

« آمرزش خواهى »

امام على علیه السلام :

عَجِبتُ لِمَن یَقنَطُ و مَعهُ الاستِغفارُ !

در شگفتم از کسى که آمرزش خواهى را دارد و با این حال نومید مى شود.

منابع : نهج البلاغه، حکمت۸۷؛ میزان الحکمه: ج۸، ح۱۵۲۱۸

 « زیارت اهل قبور »

امام على علیه السلام :

زُورُوا مَوتاکُم؛ فإنّهُم یَفرَحُونَ بِزِیارَتِکُم؛

اموات خود را زیارت کنید؛ زیرا آنان از دیدار شما خوشحال مى شوند.

منابع: الخصال: ص ۶۱۸ ح ۱۰؛ میزان الحکمه: ج۵، ص۱۲۹

 « خردمندترین مردم »

امام على علیه السلام :

أعْقَلُ النّاسِ أنْظَرُهُم فی العَواقِبِ؛

خردمندترین مردم، عاقبت اندیش ترین آنهاست.

منابع: غرر الحکم : ح ۳۳۶۷؛ حکمت نامه جوان، ص۱۹۴

 « مقام مجاهدان »

امام على علیه السلام :

المُجاهِدونَ تُفْتَحُ لَهُم أبْوابُ السَّماءِ؛

درهاى آسمان به روى مجاهدان گشوده است.

منابع: غرر الحکم، ح۱۳۴۷؛ میزان الحکمه: ج۲، ص۳۱۶

« غلبه بر خواهش نفس »

امام على علیه السلام:

اغْلِبِ الشّهْوَهَ تَکْمُلْ لکَ الحِکمَهُ؛

بر شهوت (خواهش نفس) چیره شو، حکمتت به کمال مى رسد.

منابع: غرر الحکم: ح۲۲۷۲؛ علم و حکمت در قرآن و حدیث، ص۱۴۲

« فرمانروایی دانشمندان »

امام على علیه السلام :

العُلَماءُ حُکّامٌ عَلَى النّاسِ؛

عالمان، فرمانرواى بر مردمند.

منابع: غرر الحکم، ح۵۰۷؛ دانش نامه عقاید اسلامی: ج۳، ص۳۰۶

« پیامد تکبر »

امام على علیه السلام:

مَن تَجَبّرَ حَقّرَهُ اللّه ُ ووَضَعَهُ؛

هر کس جبّارى کند خداوند او را خرد و پست مى گرداند.

منابع: غرر الحکم: ح۸۴۷۱؛ میزان الحکمه:ج۲، ص۱۷۴

 « دشمن شناسی »

امام على علیه السلام :

کُن لِلعَدُوِّ المُکاتِمِ أشَدُّ حَذَرا مِنکَ لِلعَدُوِّ المُبارِزِ؛

از دشمن پنهانکارْ بیشتر برحذر باش تا دشمنِ به میدان آمده.

منابع: شرح نهج البلاغه: ج ۲۰ ص ۳۱۱ ح ۵۷۵؛ فرهنگ‌ نامه امنیت ملّی، ص۷۶

 « یاد آخرت، بازدارنده از گناه »

امام على علیه السلام:

مَن أکثَرَ مِن ذِکرِ الآخِرهِ قَلَّتْ مَعصیتُهُ؛

هر کس بسیار یاد آخرت کند، کمتر مرتکب گناه مى شود.

منابع: غرر الحکم: ح۸۷۶۹؛ دنیا و آخرت از نگاه قرآن و حدیث: ج۲، ص۳۳۶

 « به عیب خود پرداختن »

امام على علیه السلام

مَن أبصَرَ عَیبَ نَفسِهِ شُغِلَ عَن عَیبِ غَیرِه

کسى که عیب خود را ببیند، از پرداختن به عیب دیگران باز ایستد

منابع: تحف العقول، ص۸۸؛ میزان الحکمه: ج۸، ص۳۲۲

« طرف مشورت »

امام على علیه السلام :

اِستَشِرْ عَدُوَّکَ العاقِلَ، واحذَرْ رَأیَ صَدیقِکَ الجاهِلِ؛

با دشمن داناىِ خود مشورت کن و از نظر دوستِ نادان خود بپرهیز.

منابع: غرر الحکم: ح۲۴۷۱؛ میزان الحکمه: ج۶، ص۹۲

 « اساس سیاست »

امام على علیه السلام:

رَأسُ السِّیاسَهِ استِعمالُ الرِّفقِ؛

اساس حکمرانى، به کار گرفتن نرم خویى است.

غرر الحکم: ح۵۲۶۶؛ میزان الحکمه: ج۵، ص۵۲۶۶

 « تحمل سختی کار »

امام على علیه السلام:

مَن لَم یَصبِرْ على کَدِّهِ صَبَرَ على الإفلاسِ؛

هر که بر رنجِ کسب و کار صبر نکند، باید رنج نداری را تحمّل کند.

منابع: غرر الحکم: ح۸۹۸۷؛ منتخب میزان الحکمه:، ص۶۹۶

 « نشر علم »

امام على علیه السلام:

کلُّ شَیءٍ یَنقُصُ عَلَى الإنفاقِ إلّا العِلمَ؛

هر چیزى با خرج کردن کم مى شود، مگر دانش.

منابع: غرر الحکم: ح۶۸۸۸؛ علم و حکمت در قرآن و حدیث، ص۶۸

 « علم بدون عمل »

امام على علیه السلام:

العِلمُ بِلا عَمَلٍ وَبالٌ، العَمَلُ بِلا عِلمٍ ضَلالٌ؛

علمِ بدون عمل وبال است؛ عملِ بدون علم، گمراهى است.

منابع: غرر الحکم: ح۱۵۸۷؛ علم و حکمت در قرآن و حدیث، ص۸۶۴

 « پایداری شریعت »

امام على علیه السلام:

قِوامُ الشَّریعَهِ الأمرُ بِالمَعروفِ، والنَّهیُ عَنِ المُنکَرِ، وإقامَهُ الحُدودِ؛

قوام شریعت به امر به معروف و نهى از منکر و بر پاداشتن حدود [الهى] است.

منابع: غرر الحکم: ح۶۸۱۷؛ حکمت نامه بسیج، ص۲۳۲

 « از آثار حکمت »

امام على علیه السلام:

مَن ثَبتَتْ لَهُ الحِکمَهُ عَرَفَ العِبرَهَ؛

هر که حکمت در دلش جاى گیرد، عبرت شناس شود.

منابع: غرر الحکم: ح۸۷۰۶؛ دانش نامه عقاید اسلامی: ج۲، ص۳۷۸

 « کنترل زبان »

امام على علیه السلام:

اللِّسانُ سَبُعٌ، إن خُلِّیَ عَنهُ عَقَر؛

زبان درنده اى است که اگر رها شود، گاز مى گیرد.

منابع: نهج البلاغه، حکمت۶۰؛ میزان الحکمه: ج۱۰، ص۲۶۷

 « از نشانه های محبت »

امام على علیه السلام:

مَن أحَبَّ شیئاً لَهِجَ بِذِکرِهِ؛

هرکه چیزى را دوست بدارد، یاد آن ورد زبانش شود.

منابع: غرر الحکم، ح۷۸۵۱؛ دوستی در قرآن و حدیث، ص۳۳۶

 « زهد، بزرگترین آسایش »

امام على علیه السلام:

الزُّهدُ فی الدنیا الراحَهُ العُظمى؛

دل برکندن از دنیا، بزرگترین آسایش است.

منابع: غرر الحکم، ح۱۳۱۶؛ الگوی شادی از نگاه قرآن و حدیث، ص۲۳۶

« دل جوان »

امام على علیه السلام:

إنّما قَلبُ الحَدَثِ کالأرضِ الخالیَهِ، ما اُلقِیَ فیها مِن شَیءٍ قَبِلَتهُ؛

همانا، دل جوان، مانند زمین خالى است که هر چه در آن افکنده شود، آن را مى پذیرد.

منابع: نهج البلاغه، نامه۳۱؛ حکمت نامه جوان، ص۱۹

 « انقطاع کامل »

امام على علیه السلام:

إلهی هَبْ لی کَمالَ الانقِطاعِ إلَیکَ؛

(مناجات شعبانیه) الهى! نعمتِ بریدنِ کامل از همه و رویکردن کامل به خودت را به من ارزانى دار.

منابع: الإقبال: ج ۳ ص ۲۹۹؛ میزان الحکمه: ج۹، ص۵۷۳

 « اسراف »

امام على علیه السلام:

السَّرَفُ مَثواهٌ، والقَصدُ مَثراهٌ؛

اسراف، موجب هلاکت است و میانه روى، مایه زیاد شدن ثروت.

منابع : بحار الأنوار:۷۲/۱۹۲/۹؛ میزان الحکمه: ج۸، ۳۴۸

 « غفلت‌نکردن از دشمن »

امام على علیه السلام:

لاتَستَصغِرَنَ عَدُوّا وإن ضَعُفَ؛

هرگز هیچ دشمنى را دست کم مگیر، هر چند ناتوان باشد.

منابع: غرر الحکم، ح۱۰۲۱۶؛ حکمت نامه بسیج، ص۸۲

 « پیروزى، نتیجه صبر »

امام على علیه السلام:

مَنْ رَکِبَ مَرْکَبَ الصَّبْرِ اِهْتَدى اِلى مِضْمارِ النَّصْرِ؛

کسى که بر مرکب صبر و بردبارى سوار شُد به میدان پیروزى خواهد رسید.

منابع: بحار الأنوار: ۷۸/۷۹/۵۶؛ میزان الحکمه: ج۶، ص۱۵۱

 « تعلیم نماز به کودکان »

امام على علیه السلام:

عَلِّموا صِبیانَکُمُ الصَّلاهَ، وخُذوهُم بها إذا بَلَغوا الحُلمَ؛

به کودکانتان نماز بیاموزید، و هر گاه بالغ شدند، آنها را براى [ترک] آن، مؤاخذه کنید.

منابع: غرر الحکم، ح۶۳۰۵؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۱۴، ص۵۰۶

 « بلا برای مؤمن »

امام على علیه السلام:

إنَّ البلاءَ أسْرَعُ إلى‏ المؤمنِ التّقیِّ مِن المَطرِ إلى‏ قَرارِ الأرضِ؛

شتاب بلا به سوى مؤمنِ پرهیزگار بیشتر از شتاب باران به سوى زمین گود است.

منابع: بحار الأنوار: ۶۷/۲۲۲/۲۹؛ میزان الحکمه: ج۲، ص۴۶

 « توبه، نابودکننده گناهان »

امام على علیه السلام:

إنْ قارَفْتَ سَیّئهً فعَجِّلْ مَحْوَها بالتَّوبهِ؛

اگر مرتکب گناه شدى، به سرعت، آن را با توبه نابود کن.

منابع: تحف العقول، ص ۸۱؛ حکمت نامه جوان: ص۱۴۶

 « تأدیب نفس »

امام على علیه السلام:

أیُّها النّاسُ، تَوَلَّوا مِن أنفُسِکُم تَأدیبَها، وَاعدِلوا بِها عَن ضَرَاوَهِ عاداتِها؛

اى مردم! تربیت نفْسهاى خود رابه عهده گیرید و آنها را از آزمندى و ولع عادتهایشان باز دارید.

منابع: نهج البلاغه، حکمت ۳۵۹؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۲، ص۲۲۶

 « از آثار توکل »

امام على علیه السلام:
مَن تَوَکَّلَ علَى اللّه ِ ذَلَّت لَهُ الصِّعابُ، وتَسهَّلَت علَیهِ الأسبابُ؛

هر که به خدا توکّل کند، دشوارى ها براى او آسان شود و اسباب برایش فراهم گردد.

منابع: غرر الحکم، ح۹۰۲۸؛ میزان الحکمه: ج۱۳، ص۴۵۸

« کوچکی دنیا، از آثار کرامت »

امام على علیه السلام:

مَن کَرُمَت نفسُهُ صَغُرَتِ الدُّنیا فی عَینِهِ؛

هر که براى خود کرامتى قائل باشد، دنیا در نظرش کوچک آید.

منابع: غرر الحکم، ح۹۱۳۰؛ دنیا و آخرت از نگاه قرآن و حدیث: ج۲، ص۱۵۴

 « طبیعت »

امام على علیه السلام:

اِتَّقُوا اللَّهَ فی عِبادِهِ وبِلادِهِ فإنّکُم مَسؤولُونَ حتّى عنِ البِقاعِ والبَهائمِ؛

از خداوند در باره بندگان او و سرزمین هایش پروا کنید؛ زیرا شما حتّى در باره زمین ها و چارپایان نیز مسئولیت دارید.

منابع: نهج البلاغه، خطبه ۱۶۷؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۱۴، ص۳۸۲

 منبع: شبکه حدیث

قبلی: احادیث امیرالمؤمنین علی سلام الله علیه بخش ۱

بعدی: احادیث امیرالمؤمنین علی سلام الله علیه بخش ۳

درباره‌ی نیاز جهان

موارد جالب

احادیث امام حسین سلام الله علیه بخش ۲

احادیث امام حسین سلام الله علیه بخش ۲

احادیث امام حسین (ع) بخش ۲ رفتار و کردار  إيّاكَ وظُلمَ مَن لا يَجِدُ عَلَيكَ …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *